Pobl Aberteifi 40: Syr Lawrence Hugh Jenkins (1857–1928)

Syr Laurence Hugh Jenkins (22 Rhag 1857–1 Hyd 1928), mab R. D Jenkins, Y Priordy a Chilbronnau, Llangoedmor

Hyd y gwela’i nid oes cyfeiriad at Lawrence H. Jenkins yn Y Bywgraffiadur, ond yn ôl yr Oxford Dictionary of National Biography ganed Lawrence Hugh Jenkins ar 22 Rhag 1857 yn y Priordy, Aberteifi. Mab ieuengaf Richard David Jenkins ydoedd, ac unig blentyn ail briodas R D Jenkins ag Elizabeth, merch Thomas Lewis, Machynlleth, llawfeddyg yn y Llynges. Mae cyfrifiad 1861 yn cadarnhau’r man geni – Aberteifi ac nid Llangoedmor!

Addysgwyd Lawrence Hugh Jenkins yng Ngholeg Cheltenham (1869–77); a Rhydychen; cafodd ei alw i’r Bar yn 1883. Yn ôl Cofrestr Mynediad Lincoln’s Inn ar gyfer 11/11/1879 “Laurence Hugh Jenkins of Univ Coll., Oxford (21), the youngest son of Richard David J., of Cilbroan, co. Cardigan, sol. JP.”

Ym 1892 priododd Lawrence H. Jenkins â Catherine Minna Brown, merch perchnogion planhigfa siwgr o’r Natal.

Urddwyd ef fel Prif Ustus Uchel Lys Bombay am ddeg mlynedd (1898-1908). Dewiswyd Jenkins hefyd fel aelod o Gyngor India.

Disgrifiodd John Morley (Ysgrifennydd Gwladol India) Lawrence Jenkins fel hyn:

one of the two or three most valuable men of my Council. He is a remarkably clear-headed man, with a copious supply of knowledge in law, as well as of political imagination … a fine fellow … of immense value to me about Reforms.

Urddwyd ef yn farchog ar 17 Awst 1899. O 1909 tan 1915 ef oedd Prif Ustus Uchel Lys Calcutta. Gwasanaethodd hefyd fel Uchel Feistr Seiri Rhyddion Bombay a Bengal.

Bu ef yn amlwg mewn achosion megis achos Cynllwyn “Alipore Bomb”.

Ymddeolodd Jenkins ym 1915, ac ym 1921 fe oedd Llywydd Sioe Amaethyddol Aberteifi. Sioe llwyddiannus a gynhaliwyd yn Stepside â dros 400 o gystadleuwyr.

Yn 1923 roedd Syr Lawrence Hugh Jenkins, y Foneddiges Jenkins a Clodrydd Jenkins yn byw ym Mhlas Cilbronnau. Yn Ionawr 1924 apwyntiwyd ef fel Cadeirydd Llysoedd Chwarter sir Aberteifi.

Mae S. V. FitzGerald, yn yr Oxford Dictionary of National Biography, yn crynhoi ei gymeriad a’i gyfraniad fel hyn:

Jenkins’s legal equipment when he first went to India was a keen dialectical mind, a thorough grasp of English equity principles, and a power of expressing himself in clear and forcible English. He soon added a mastery of Indian law and custom astonishing in one who did not visit India until his thirty-ninth year and then served only in Presidency towns; many of his finest judgments enlightened dark questions of Hindu law. He was business-like in administration, and men he chose for high responsibility justified his choice.

A sociable man, Jenkins successfully devoted himself to breaking down the barriers then separating British and Indians, especially in the Presidency towns. He came to know the leading Indian moderate politicians, and sympathized with their aims.

Bu farw Jenkins yn ei gartref yn Llundain ar 1 Hydref 1928.

Dadorchuddiwyd ffenest goffa iddo yn Eglwys S Cynllo ar 7 Rhag 1930.

(Oes rywun yn gallu cyfrannu llun, os gwelwch yn dda?)